2018-2019 жылдары облыс ауасына түскен негізгі ластаушы заттар, тонна
2018 | 2019 | |
Күкірт ангидриді | 25 100 | 26 800 |
Азот оксиді | 6 600 | 8 200 |
Қатты заттар | 25 600 | 23 200 |
Көміптегі оксиді | 13 600 | 13 800 |
2017-2019 жылдары облыс ауасына түскен ластаушы заттардың саны, тонна
2017 | 2018 | 2019 |
76 400 | 75 500 | 74 700 |
Облыста 13800 шығарындылардың стационарлық көзі бар. Өңірдегі ауаны ластаушы негізгі көздер энергетика және көлік болып табылады.Стационарлық көздерден шығатын барлық ластаушы заттардың 49,9%-ы Петропавл қаласының №2 ЖЭО шығарындылары болып табылады.
Петропавл қаласында Қазгидрометтің екі бекетінде ауа сапасына мониторинг жүргізілді.
2018–2019 жылдардағы Петропавл қаласының ауасының ластану деңгейі
Қала | 2018 | 2019 |
Петропавловск | Ластанудың көтеріңкі деңгейі | Ластанудың төменгі деңгейі |
Қазгидромет сондай-ақ Тайынша, Саумалкөл, Булаево кенттері мен Бескөл ауылының ауасына экспедициялық зерттеулер жүргізді, осы төрт елді мекенде ластаушы заттардың жоғары болуы анықталмады. 2018-2019 жылдары облыста жоғары және өте жоғары ластану жағдайлары тіркелген жоқ.
Облысты газдандыру үшін сұйытылған көмірсутек газы пайдаланылады.
2018–2019 жылдары облыс бойынша сұйытылған мұнай газын тұтыну, тонна
2018 | 2019 |
56 300 | 50 000 |
2019 жылы 1700 көлікке газ балон жабдығы орнатылды.
Облыстағы су сапасына мониторинг Есіл өзені мен Сергеевское су қоймасында жүргізілді.
2019 жылғы облыстың су объектілеріндегі су сапасының класы
Класс | ||
Есіл өзені | 4 | Бұл кластағы сулар тек суару және өнеркәсіптік суды пайдалануға жарамды. Осы кластағы суларды шаруашылық-ауыз суға пайдалану үшін суды қарқынды тазарту қажет. Бұл класс сулары демалыс пен туризмге ұсынылмайды. |
Сергеевский су қоймасы | 4 |
2018–2019 жж.тұрмыстық -шаруашылық сарқынды суларды ағызу
2018 | 2019 | |
Суды бұру көлемі, мың куб метр | 803,4 | 801,98 |
Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна | 0,95 | 0,9 |
Облыстың су ресурстары Аққанбұрлық және Иманбурлұқ салалары бар Есіл өзенімен, Сілеті, Шағалалы (Чаглинка), Қамысақты, Ащысу, Қарасу өзендерімен, сондай-ақ 2328 көлден тұрады. Солтүстік Қазақстан облысындағы көлдердің саны республикадағы ең жоғарылардың бірі болып табылады және 4,6% құрайды. Облыста көптеген өзендер ағып жатыр, ең ірі өзен – Есіл, ол сумен қамтамасыз ету көзі болып табылады.
2018-2019 жж.кәсіпорындардан ластаушы заттарды ағызу
2018 | 2019 | |
Суды бұру көлемі, мың куб метр | 8 624,9 | 8 398,5 |
Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна | 8,2 | 7,9 |
Апатты және рұқсат етілмеген төгінді сулар
2018 | 2019 | |
Суды бұру көлемі, мың куб метр | 5,33 | 153,9 |
Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна | 0,012 | 0,25 |
Сондай-ақ, облыста 2300-ден астам көл болса, оның 395-і жергілікті маңызы бар балық шаруашылығы су айдындарының тізіміне енгізілген.
Облыстың ауданы 9,8 миллион гектар
2018-2019 жылдардағы санаттар бойынша жерлердің бөлінуі, мың га
Жер санаттары | 2018 | 2019 |
Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер | 7 155 | 7 199 |
Елді мекендердің жерлері | 983 | 989 |
Өнеркәсіп, көлік, байланыс, қорғаныс және басқа ауылшаруашылық емес жерлер | 70 | 72 |
Ерекше қорғалатын табиғи аумақтар, суықтандыру, рекреациялық және тарихи-мәдени бағытталған жерлер | 135 | 135 |
Орман қорының жерлері | 550 | 550 |
Су қорының жерлері | 142 | 142 |
Босалқы жерлер | 770 | 717 |
Павлодар облысынан жалға алған жерлер | 5 | 5 |
2019 жылдың басында облыста 3933 га бұзылған жер болған, 2019 жылы бүлінген жерлерге рекультивация жүргізілген жоқ.
Петропавл қаласында көктемгі және күзгі кезеңде топырақтың ауыр металдармен ластануына мониторинг жүргізілді. 2018 жылы мыстың, кадмийдің және хромның, 2019 жылы мыстың артығы тіркелді.
2018–2019 жылдары облыста санаттар бойынша пайдаланылмайтын немесе мақсатсыз пайдаланылған жерлерді алып қою
Мақсаты | Алаңдардың саны | Ауданы, гектар | ||
2018 | 2019 | 2018 | 2019 | |
Елді мекендердің жерлерінде коммерциялық мақсатта | 7 | 17 | 12,17 | 26,63 |
Ауылшаруашылық мақсатты жерлер | 6 | 8 | 3 523 | 7 528 |
Барлығы | 13 | 25 | 3 535,17 | 7 554,63 |
2018-2019 жылдары облыстағы жер қойнауын пайдалану туралы ақпарат
Көрсеткіштің атауы | 2018 | 2019 |
Жер қойнауын пайдаланушылардың саны | 59 | 59 |
Өндірілген мынералды шикізат, мың тонна | 118 | 0 |
Өндірілген жер аты сулары, мың тонна | 5 000 | 4 500 |
Облыстық экология департаменті, ішкі істер департаменті және мамандандырылған табиғат қорғау прокуратурасы Солтүстік Қазақстан облысында 2018–2019 жылдарға арналған жер қойнауын заңсыз пайдаланудың жолын кесу жөніндегі бірлескен іс-шаралар жоспарын әзірлеп, бекітті. Осы жоспар аясында 2019 жылы пайдалы қазбаларды заңсыз өндірудің алты фактісі анықталды.
Облыста 12 табиғи ескерткіш бар
Орман шаруашылығы | Ауданы, га |
Күміс бор | 83 |
Қарағай орманы | 36 |
Жаңажол боры | 9 |
"Бүркіттау" және "Қайнар көз" шоқысы | 3 |
"Казачий" Имантау көлінің аралы | 36 |
"Шолғыншы" төбесі | 3,1 |
"Қазан" жартас шөгінділері | 3,3 |
"Көне алап" | 2 |
"Қостау" шоқысы | 10,5 |
"Сүйір шоқы" | 3 |
"Үңгірлі сарқырама" | 0,5 |
"Айыртау шоқысы" | 2 |
2018-2019 жылдары облыстағы орманды қайта қалпына келтіру жұмыстары, гектар
Орманды қайта қалпына келтіру жұмыстарының жалпы ауданы | Орман дақылдары егілген аумақтар | Ормандарды табиғи түрде қалпына келтіру шаралары жүргізілген аумақтар | |
2018 | 1 680 | 743 | 680 |
2019 | 1 423 | 740 | 940 |
Облыста аңшылық жануарлардың төрт түрі, тұяқтылардың төрт түрі, мамықты аңдардың 12 түрі және құмда және суда жүзетін құрлардың 14 түрі мекендейді
2018-2019 жылдардағы облыстағы орман өрттері туралы деректер
2018 | 2019 | |
Орман өрттері жағдайлары | 14 | 25 |
Өрт басқан аумақтар, гектар | 34 | 62 |
Келтірілген залал, теңге | 1 511 290 | 3 305 400 |
Орман өрттерінің пайда болуының негізгі себептері: ауылшаруашылық күйік, найзағайдың түсуі, отқа абайсыз қарау
2019 жылы облыс бойынша Қазақстан Республикасының Қызыл кітабына енгізілген жануарлар түрлерінің саны, түр
Орман сусары | 1 522 |
Сұр тырна | 9 128 |
Сұңқылдақ аққу | 6 894 |
Ақбас тырна | 2 170 |
Безгелдек | 809 |
Бұйра бірқазан | 433 |
Бүркіт | 72 |
Аққұйрық субүркіт | 56 |
Үкі | 50 |
Балықшы тұйғын | 17 |
Қарақұс | 82 |
2018-2019 жылдардағы облыстағы орман қоры
2018 | 2019 | |
Мемлекеттік орман қоры жерлері | 689,6 | 689,6 |
Олардың ішінде орманмен көмкерілген аудан | 537,2 | 540,4 |
2018-2019 жылдары орман кесу және ағаш қоры
2018 | 2019 | |
Кесілген ормандар, гектарлар | 8 586 | 5 254 |
Ағаш қоры, мың текше метр | 522 | 496 |
Облыстағы радиациялық жағдайды және атмосфераның беткі қабатының радиоактивті ластануын бақылау Петропавл және Сергеевка қалаларындағы екі метеостанцияда күн сайын жүргізілді. Бақылаулар 2018-2019 жылдардағы гамма-фонның, гамма- сәулеленудің және радиоактивті түсудің орташа мәндері қалыпты деңгейде болғанын көрсетті.
2019 жылы облыста 74 600 тонна тұрмыстық қалдық түзілген.
2018-2019 жж. облыс бойынша тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу пайызы.
2018 | 2019 |
7,6 | 10,1 |
2018-2019 жж. облыс бойынша тұрмыстық қалдықтарды қайта өңдеу пайызы.
2018 | 2019 |
1 150 | 1 400 |
Облыста тұрмыстық қалдықтарды жинайтын тиісті құжаты бар 17 полигон бар. Ең үлкені Петропавл қаласында орналасқан, ол тұрмыстық және қауіпті емес өндірістік қалдықтарды сақтауға арналған.
Облыста қалдықтарды жинау, сұрыптау, өңдеу және кәдеге жаратумен 20 кәсіпорын айналысады.
Петропавлда пластик, макулатура, шыны, консервілерді жинайтын 800 контейнер, макулатураны жинайтын тоғыз мектепте жинақтауыш контейнер, қалған мекемелерде 800-ге жуық эко жәшіктер орнатылды. Электрондық қалдықтарды жинау үшін 13 контейнер орнатылған. Қалада қоқысты қайта өңдейтін тоғыз пункт бар. Облыстың аудан орталықтарында тұрмыстық қалдықтарды бөлек жинауға арналған 36 контейнер және сынап шамдары үшін 49 контейнер орнатылды.
2019 жылы «Green Park Kokshetau» ЖШС жобалық қуаттылығы жылына 3 000 тонна болатын ПЭТ ыдыстарын шикізатқа (флекс) өңдеу желісін іске қосты.
2020-2021 жылдары Саумалкөл ауылында қуаты 50 МВт жел электр станциясын салу жоспарлануда.
Облыста жалпы қуаты 60 МВт болатын 154 жаңартылатын энергия нысандары бар.
2018–2019 жылдары облыста жаңартылатын көздерімен электр энергиясын өндіру, млн кВт*сағ.
2018 | 2019 |
20,7 | 21,5 |
2019 жылы Новоникольское ауылында жалпы қуаты 2 МВт екі жел генераторы іске қосылды.
Облыста бес пайдаланылған уран кен орны бар, олар консервіленген, бірақ 2014-2018 жылдары қорғалмағандықтан қорғаныш қоршаулары талан- таражға түсіп, демонтаждалып, жер асты коммуникациялары ашылды, консервленген ғимараттар жартылай қираған немесе құрылыс материалдары үшін демонтаждалған. Жүргізілген радиациялық бақылау гамма-сәулелену деңгейінің асып кетуін анықтады. Мәселені шешу үшін, 2019 жылы облыстағы белсенді емес уран кеніштері объектілерінде және кен орындарының өнеркәсіп орындарында қорғаныс жабындары мен қоршауларын қалпына келтіру жұмыстарын жүргізу бойынша іс-шаралар жоспары әзірленіп, келісілді, оған сәйкес аумақтар 2020 жылдың соңына дейін тазартылады. Алдағы уақытта нысандарды күтіп- ұстау мен сақтау Айыртау ауданы мен Ғ.Мүсірепов атындағы аудан әкімдіктеріне жүктелген. Қазгидромет аудандағы гамма-сәулелену деңгейіне күнделікті бақылау жүргізетін болады.
Облыста заңдастырылған полигондар жеткіліксіз болғандықтан, өздігінен үйінділердің пайда болуына әкеліп соғады, облыста 2019 жылы осындай 863 үйінді болса, оның 100-і жойылды. Мәселені шешу үшін жергілікті бюджеттен полигондарға рұқсат беру үшін 61 миллион теңге бөлінді.
Петропавл қаласының полигондарында тұрмыстық қалдықтардың өртенуі Облыстың экологиялық проблемасы болып табылады, 2018–2019 жылдары жану фактісі бойынша төрт тексеру жүргізіліп, нәтижесінде бұзушылықтар анықталып, бес айыппұл салынды және бұзушылықтарды жою туралы ұйғарым шығарылды.
Облыстағы шағын қалалар мен ауылдарда суды бұру мәселесі бар, кәріз желілерінің барлығы кеңестік кезеңде салынып, тозығы жеткен. 2005 жылдан бастап ағынды суларды тазарту құрылыстарын қайта құру жұмыстары жүргізілуде, бірақ жеткілікті қаржының жоқтығынан оны аяқтау мүмкін емес
Петропавл қаласында «Биопруд» ағынды су жинақтағышы бетінің мұз жамылғысынан ашылуына байланысты ауа күкіртсутекпен ластанады. Рұқсат етілген концентрациядан асып кетуді бақылау және алдын алу үшін Экология департаменті ГАНК-4 жабдығын сатып алған, 2019 жылы "Биопруд" жинақтағышында су деңгейі төмендетілді, бұл шіру процестерін және түбкі шөгінділерінің түзілуін азайтты.