Оңға жылжытыңыз
Қарағанды облысы
2017-2019 жж. кәсіпорындардан ластаушы заттарды ағызу Суды бұру көлемі, мың 3 Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна 201 8 1 152,6 382 201 9 1 215,5 399,5 201 7 1 172 8 , 412,5 Облыстағы радиациялық жағдайды және атмосфераның беткі қабатының радиоактивті ластануын бақылау күн сайын Балқаш, Жезқазған, Қарағанды, Корнеевка қалаларындағы бес метеостанцияда, Родниковское су қоймасында және Қарағанды ​​мен Теміртауда екі автоматты постта жүргізілді. Бақылаулар, 2019 жылы гамма-фонның, гамма-сәулеленудің және радиоактивті жауын- шашынның орташа мәндері қалыпты диапазонда болғанын көрсетті. Кәсіпорындардың қоршаған ортаны қорғауға жұмсалған шығындары (миллиард теңге ) Ауа Су Жер ресурстары Биоәртүрлілік Қалдықтар Энергияның балама көздері Радиациялық жағдай Экологиялық мәселелер 2017-2019 жылдардағы стационарлық көздерден ластаушы заттардың шығарындылары, мың тонна Күкірт ангидриді Азот тотығы Қатты бөлшектер Тұншықтырғыш газ 2017 239 48 1210 169 201 8 251 45 121 149 201 9 287 53 122 158 2017–2019 жж. тұрмыстық -шаруашылық сарқынды суларды ағызу Суды бұру көлемі, мың 3 Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна 201 8 155,6 47 201 9 163,1 57,8 201 7 152,5 44,3 Облыстағы ірі су нысандар: Балқаш көлі, Самарқан, Кеңгір, Шерубайнұра, Топар бөгендері, салалары бар Нұра өзені, Сарысу, Қара-Кеңгір, Жезді өзендері. 2015 2016 2017 2018 18,4 35,8 27,6 36,3 49 2019 Облыстағы ауа сапасына мониторинг Қарағанды, Балқаш, Жезқазған, Теміртау, Саран қалаларындағы 12 стационарлық пост пен жеті автоматты бақылау бекетінде жүргізіледі. 2019 және 2018 жылдары Қарағанды, Балқаш, Жезқазған, Теміртау қалаларында ауа қатты ластанған. 2018 жылы Саран қаласының ауасы көтеріңкі ластанған болса, 2019 жылы ол жақсарып, төмен ластанған. 2018-2019 жылдардағы Облыстағы стационарлы көздердің саны 201 8 16 927 201 9 12 759 Облыс су қоймаларының жалпы ауданы 470 мың гектардан астам, оның 50 мың гектардан астамы жергілікті маңызы бар балық шаруашылығы су айдындары және 400 мың гектардан астамы халықаралық және республикалық маңызы бар балық шаруашылығы су айдындары болып табылады. Ынтымақ су қоймасында қуаты 0,6 МВт шағын су электр станциясы жұмыс істейді. «АрселорМиттал Теміртау» АҚ Болат департаменті 20 га улы қалдықтар қоймасының және 9,2 га химиялық қалдықтар үйіндісінің иесі болып табылады. Облыста жаңартылатын энергия көздері арқылы электр энергиясын өндіру 2018 жылы 5,4 млн кВт/сағ, ал 2019 жылы 176 млн кВт/сағ құрады. Өндірістік кәсіпорындар мен көліктер - облыс ауасын ластаушы негізгі көздер. 2017-2019 жылдары стационарлы көздерден шығарылған ластаушы заттар, мың тонна 2017 598,7 201 8 598,7 201 9 641,3 2018-2019 жылдардағы автокөліктің саны, мың бірлік 201 8 287 28 201 9 283 31 Автокөлік құралдарының түрі Жеңіл Жүк 2019 жылғы әр түрлі отын түріндегі автокөлік саны, мың бірлік Отын түрі Бензин Дизель отыны Аралас Газ Электр 201 9 287 000 20 700 10 300 393 216 2018-2019 жылдардағы ауаның жоғары ластану жағдайлары Қала Қарағанды Балқаш Жезқазған Теміртау 2018 жылғы жағдайлар саны 144 8 7 2 2019 жылғы жағдайлар саны 56 0 0 61 2018 жылы Теміртауда қара қар түсті, «Қазгидромет» тексеріс жүргізді, оның себебі «АрселорМиттал Теміртау» АҚ шығарындыларындағы ластаушы заттардың мөлшерінің асып кетуі деп табылды, сот кәсіпорынды әкімшілік жауапкершілікке тарту туралы шешім шығарды. Келтірілген шығын көлемі 1,3 млрд теңгені құрайды. 2018 жылы облыста «Сарыарқа» газ құбырын тарту жұмыстары басталды. Газ құбыры облыстың ірі қалалары: Қарағанды, Теміртау, Жезқазған, Сәтбаев, Саран және Шахтинск қалаларын және тағы 114 елді мекенді газдандыруға мүмкіндік береді. 2018 жылы Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі кеңес құрылды және экологиялық жағдайды жақсарту бойынша шаралар кешені бекітілді. 57 іс- шара қарастырылған, оның 25-і орындалды, 32-сі 2020 жылға дейін жүзеге асырылуда, төртеуі 2022 жылы аяқталады. 2018 жылы Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі кеңес құрылды және экологиялық жағдайды жақсарту бойынша шаралар кешені бекітілді. 57 іс-шара қарастырылған, оның 25-і орындалды, 32-сі 2020 жылға дейін жүзеге асырылуда, төртеуі 2022 жылы аяқталады. 2017-2019 жылдардағы апатты және рұқсат етілмеген ағызулар Суды бұру көлемі, мың 3 Ластауыш заттардың көлемі, мың тонна 201 8 3,1 3,8 201 9 3,5 10 201 7 2,4 0,8 Су нысаны Самарқан су сақтағышы Кеңгір су сақтағышы Нұра өзені Көкбекті өзені Шолақ өзені Есей көлі Сұлтанкелді көлі Қоқай көлі Қ. Сәтпаев атындағы арна Соқыр өзені Шерубайнұра өзені Сарысу өзені Қара-Кеңгір өзені Балқаш көлі Облыстағы су нысандарының 2019 жылғы сапасы Нұра, Шерубайнұра, Соқыр, Көкпекті, Қара Кеңгір, Сарысу өзендерінің; Самарқанд, Кеңгір су қоймалары; Қ.Сәтбаев атындағы арнасының, Балқаш көлі суының сапасына мониторинг жүргізіледі Су сапасының сыныбы > 3 сыныбы 4 сыныбы > 5 сыныбы Сыныбының сипаттамасы Судың сапасы 5-ші сынып стандартынан асып түседі, ең нашар сыныпқа сәйкес келеді. Бұл сынып сулары тек суару және өнеркәсіптік суды пайдалануға жарамды. Осы сыныптағы суларды шаруашылық-ауыз суға пайдалану үшін суды қарқынды тазарту қажет. Осы сынып сулары демалыс пен туризмге ұсынылмайды. Нормаланбаған. Су объектілерінде 3- сыныптан жоғары стандарты жоқ ластаушы заттар бар, сол себепті 4, 5- сыныптарды белгілеу мүмкін емес. 2017–2019 жылдардағы су объектілеріндегі жоғары ластану жағдайлары Соқыр зені ө Шерубайнұра өзені Қара Кеңгір өзені Сарысу өзені Нұра өзені Кеңгір су сақтағышы 2017 21 21 25 9 2 0 2018 21 23 25 12 0 0 2019 19 18 42 11 0 1 2017-2018 жылдары жерді санаттар бойынша бөлу, мың га Санат Ауыл шаруашылық мақсатындағы жерлер Елді мекен жерлері Өнеркәсіп, көлік, байланыс және басқа да ауыл шаруашылығы емес мақсаттағы жерлер Ерекше қорғалатын табиғи аумақ жерлері Орман қоры жерлері Су қоры жерлері Босалқы жерлер 2017 14 585 3 919 235 550 204,3 55,6 16 096 2018 14 888 3 920 199 550 204,2 55,7 16 396 2019 14 751 3 936 215 551 204,1 63,6 16 119 Облыстың ауданы басқа аудандардың, облыстардың, мемлекеттердің жерлерін есепке алғанда 42,8 млн га құрайды. Жерді ластаушы негізгі көздер: тау-кен металлургия өнеркәсібінің қалдықтары. Ластанған және бүлінген жерлерді одан әрі қайта қалпына келтіру үшін жыл сайын мониторинг жүргізіледі, 2019 жылы қайта қалпына келтірілген жердің көлемі 0,65 мың гектарды құрады. Топырақ сынамаларындағы ауыр метелдардың максималды концентрациясы, мг/кг Қарағанды Жезқазған Балқаш Теміртау Қала Топырақтың ауыр металдармен ластануын бақылау төрт қалада көктем мен күзде жүргізіледі: Балқаш, Жезқазған, Қарағанды, Теміртау. Мырыш (ПДК 23 мг/кг) 25,4 224,5 326,8 29,6 Мыс (ПДК 3 мг/кг) 4,11 84,6 149,2 4,15 Хром (ПДК 6 мг/кг) 1 4,1 10,2 3,1 Қорғасын (ПДК 32 мг/кг) 28,6 310,2 926,2 44,6 2018 жылы Жезқазған маңында «Союз-ФГ» зымыран тасығышы апатқа ұшырады. Көлемі 37–39 текше метрді құрайтын тоғыз шаршы метр жер ластанды. Топырақты қауіпсіз сақтау үшін мамандандырылған учаскеге тасымалданды. 2018 жылы мақсатсыз пайдалану салдарынан 25 мың гектардан астам жер қайтарылды, оның 22 мың гектардан астамы ауыл шаруашылығы мақсатындағы, үш мың гектары елді мекендердің жері. Облыста 2018-2019 жылдары пайдалы қазбаларды барлау және өндірумен 200-ден астам компания айналысты. Облыста жалпы ауданы 529,9 гектарды құрайтын республикалық маңызы бар 13 және жергілікті маңызы бар бес ерекше қорғалатын табиғи аумақтар бар. • бақшаның коллекциялық қорларын түгендеу. • жоспарлы агротехникалық шаралар: арамшөптерді жою, тыңайтқыштар беру, суару, тұқымдық материалды жинау; • ағаштардың құрғақ, ауру бұтақтарын кесу, карантиндік арамшөптерге қарсы өңдеу; • өсімдіктер топтамасын толықтыру, орталық Қазақстанның қалалық ландшафтарын, гүлді- декоративті және ағаш-бұталы өсімдіктерді көгалдандыруда дәстүрлі, бірақ кеңінен пайдаланылмайтын өсімдіктердің алдын ала тізімін жасау; Жезқазған ботаникалық бағының аумағында бірегей өсімдік түрлерінің қорын сақтау және құру үшін келесі іс-шаралар жүргізілді: 2017–2019 жылдары облыста жүргізілген орман қорғау жұмыстары Түрлері Алаңда орман дақылдарын егу (га) (га) Орман дақылдарын күту Орман дақылдарын отырғызуға топырақ дайындау (га) (га) Орман ұрықтарын тәлімбаққа дайындау Стандартты отырғызу материалын өсіру мың ( ) (км) Минералды алқаптарды күту (км) Минералды алқаптарды құру (га) Кесу 2017 435,3 5 252 383 4,98 1 610 4 895 47,6 72,24 2018 419 5 776 383 4,2 1 752 4 996 32,3 - 2019 431,2 5 890,5 431,2 6,65 1 803 4 990,4 42,3 272,7 2019 жылға мемлекеттік орман қорының жерінің ауданы 614,7 мың гектарды құрайды. Жыл 2017 2018 2019 Ауданы 35 033 34 650 36 479 2017-2018 жылдардағы Облыстағы аңшылық алқаптары, мың гектар Өрт саны, бірлік Өрт басқан аумақ, гектар 2017 16 2 044 2017-2019 жылдардағы орман өрттері 2018 5 1,06 2019 32 2 836 Санат Пайда болған қалдықтардың көлемі, мың тонна Оның ішінде сұрыпталғаны және қайта өңделгені, % 201 9 600 16,4 2019 жылдың соңына қарай облыста 10 миллион тоннадан астам тұрмыстық қатты қалдық жинақталған. Бұл қалдықтар облыстағы полигондарға шығарылады. Облыста барлығы 202 қоқыс полигоны болса, оның 50 ғана рұқсат беру туралы құжаттары бар. 2018-2019 жылдары пайда болған және қайта өңделген тұрмыстық қатты қалдықтар 201 8 651,3 26 Тұрмыстық қалдықтарды жинау қызметі қала халқының 80%-ын және ауыл халқының 53,9%-ын қамтиды. Облыста қалдықтарды жинау және әкетумен 27 мамандандырылған мекеме айналысады. Қарағанды ​​және Теміртау қалаларында үш сұрыптау желісі жұмыс істейді: «Қарағанды ​​қаласының ГорКомТранс» ЖШС, қуаттылығы жылына 90 мың тонна «ТТК» ЖШС және қуаттылығы жылына 20 мың тонна «Recycling» ЖШС. Облыстың 15 елді мекенінде қатты тұрмыстық қалдықтарды бөліп жинау және сұрыптау енгізілді. Көрсеткіш/жыл Жинақталған өндірістік қалдықтар, миллиард тонна Түзілетін өндірістік қалдықтар, миллион тонна Оның ішінде қайта пайдаланылған, кәдеге жаратылған, қайта өңделген, мамандандырылған ұйымдарға тапсырылған, миллион тонна 201 9 7,4 215,7 94,1 2019 жылдың соңына қарай облыста жеті миллиард тоннадан астам өндірістік қалдықтар жинақталған. 201 8 7,3 220,6 99,2 Ағадыр ауылында қуаттылығы 50 МВт, Гүлшат ауылында қуаттылығы 40 МВт, Кеңгір ауылында қуаттылығы 10 МВт. 2019 жылы облыста жалпы қуаты 200 МВт болатын төрт күн электр станциясы іске қосылды: Саран қаласында қуаттылығы 100 МВт, Құрма ауылында және Қарағанды ​​қаласына жақын жерде «Волынский АӨК» ЖШС аумағында жалпы қуаты шамамен 2 МВт биогаз қондырғылары жұмыс істейді. 2020 жылдың соңына дейін облыста жаңартылатын энергия көздерінің тағы алты нысанын іске асыру жоспарлануда. Соның ішінде: • Құрма ауылында қуаттылығы 261 МВт биогаз қондырғысының құрылысы. • Қарқаралы қаласында және Осакаровка ауылында жалпы қуаты 160 МВт жел электр станцияларын салу; Теміртау қаласындағы бұрынғы «Карбид» АҚ өнеркәсіп алаңының коллекторы мен Нұра өзенінің төменгі шөгінділерінің сынаппен ластануы- аймақтың күрделі экологиялық мәселесі болып табылады. 2017 жылы өнеркәсіптік ағынды суларды залалсыздандыру және тазарту қондырғысын салу бағдарламасы әзірленді, бұл суды талап етілетін стандарттарға дейін тазартуға мүмкіндік береді. Жобаны қаржыландыру мәселесі ашық күйінде қалып отыр. Облыстың атмосфералық ауасы өнеркәсіптік кәсіпорындармен қатты ластанған. 2019 жылы ластануды азайту үшін облыста ластануды азайту бойынша 25 іс-шара өткізілді. Облыс халқының бір бөлігі бұрынғы Семей ядролық полигоны шекарасында тұрады. Облыс әкімдігі мен «Ұлттық ядролық орталық» РМК олардың өмірінің қауіпсіздігін қамтамасыз ету мақсатында шаралар жүргізуде. Бірқатар көмір өндіретін кәсіпорындардың жекешелендірілуі, жабылуы және жойылуы нәтижесінде облыс жерінің едәуір бөлігі бүлініп, қайта қалпына келтіруді қажет етеді. 2004 жылы Балқаш көлінің жағасында орналасқан «Дарьял-У» радиолокациялық станциясының аумағынан құрамында қауіпті полихлоридфинил заты бар 15 мыңнан астам конденсатор табылды. 2014 жылы сот қалдықтарды иесіз деп танып, республикалық меншікке берді. Конденсаторлардың бір бөлігі алынып, кәдеге жаратылды, ал станцияда 5946 конденсатор мен қалдықтары бар үш контейнер қалды. 2017 жылы ыдыстардың бүтіндігі мен герметикалығы тексеріліп, ауадан, топырақтан, еденнен, судан, түбіндегі шөгінділерден сынама алынды. Қарқаралы саябағының аумағында ұзындығы 758,8 шақырымды құрайтын 11 туристік маршрут бекітілді, табиғат мұражайы жұмыс істейді.
Интерактивті баяндаманы Еуропалық комиссия, БҰҰ Қоршаған орта жөнiндегi бағдарламасы, Зой экологиялық желісінің қолдауымен Қазақстан Республикасының Экология, геология және табиғи ресурстар министрлігі жасады.